Dimmer

Wilt u dimmers gebruiken in uw huis, flat of werkplek? Wilt u weten waar u op moet letten bij het kopen van een dimmer? Kunnen dimmers echt elektriciteit besparen? Ontdek hier welke dimmer de juiste is voor uw toepassing.

Als we 's avonds de lichten in onze woonkamer dimmen, gebeurt er iets magisch. De helderheid neemt af, de kleuren worden zachter en de sfeer in de kamer wordt gezelliger. Deze verandering heeft een enorm effect op ons welzijn en onze stemming. Dimmen is niet alleen aangenaam voor de ogen, maar heeft ook een positief effect op ons lichaam. Na een drukke dag kunnen we ons ontspannen en de stress geleidelijk van onze schouders laten vallen. Bovendien kunnen we elektriciteit besparen door gloeilampen en LED-lampen te dimmen. Zo helpen we de CO2-uitstoot te verminderen en het milieu te beschermen.

Waarop moet u letten voordat u een dimmer koopt?

Bij de aankoop van een dimmer moet met een aantal dingen rekening worden gehouden. Wij hebben de belangrijkste punten voor u samengevat:

Wat voor dimmer heeft u nodig?
Moet de dimmer universeel zijn of geschikt voor een specifieke lampen?
Welke voedingseenheid is vereist?
Hoe moet de dimmer worden bediend?
Voor welke belasting moet de dimmer ontworpen zijn? (u vindt de specificatie op het apparaat)
Welke extra functies zijn nodig? (Interfaces)
Speelt de prijs een doorslaggevende rol?
En nog wat meer

Bron: eibabo®, Berker 85422100 Universele drukknopdimmer 2-voudig Afbeelding: Berker 85422100 Universele drukknopdimmer 2-voudig

Soorten dimmers en hun toepassingen

Dimmers zijn thyristorregelaars of triacregelaars voor het regelen van de lichtsterkte van gloeilampen, verlichtingsarmaturen of transformatoren voor laagspanningshalogeenlampen. Bij de keuze van een geschikte dimmer moet rekening worden gehouden met het type lampen, de stroomvoorziening en de elektrische spanning. Er zijn verschillende dimmers, die geschikt zijn voor verschillende toepassingen. De bekendste zijn universele dimmers, fase-afsnijdingsdimmers en fase-aansnijdingsdimmers. Allemaal verminderen ze de spanning om het licht te dimmen. Maar er zijn verschillen in de manier waarop ze werken.

TIP:

Op het etiket van de meeste lampen staat informatie over hun dimbaarheid.

Op veel lampen vindt u het symbool van een gloeilamp of een halogeenspot, gevolgd door de aanduiding 'RL' of 'RC'. Wat betekenen deze twee afkortingen en wat zijn de voor- en nadelen?

Fase-afsnijdingsdimming (RL):

Fase-afsnijding is de meest gebruikte methode om lampen te dimmen. Hierbij wordt de stroom van de lampen met regelmatige tussenpozen onderbroken, zodat het licht uitgaat en kortstondig weer aangaat. De onderbreking van de stroom veroorzaakt een lichte flikkering van het licht. Voor het menselijk oog is deze flikkering nauwelijks waarneembaar.

Voordelen:

Minder verliezen door warmteontwikkeling
Geen aantasting van de netspanning
Eenvoudige haalbaarheid

Nadelen:

Flikkerend licht, dat voor sommige mensen storend kan zijn
Beperkt dimbaar, anders flikkert het licht te veel

Fase-aansnijding dimmen (RC):

Bij fase-aansnijding dimmen wordt de stroom aan het begin en het einde van elke schakelperiode onderbroken. Dit betekent dat er geen directe regeling van de stroom is en dat het licht niet flikkert. Fase-aansnijding dimmen is daarom bijzonder geschikt voor gevoelige toepassingen waarbij uniform licht belangrijk is. Dit is bijvoorbeeld het geval in ziekenhuizen of galerijen.

Voordelen:

Geen flikkering van het licht omdat de stroom niet wordt onderbroken
Gelijkmatiger lichtpatroon dan met RL-dimming

Nadelen:

Hogere verliezen door warmteontwikkeling
Verzwakking van de netspanning bij sterk dimmen

LED's dimmen

Een dimbare ledlamp is altijd gemarkeerd als 'dimbaar'. U vindt de informatie meestal op de verpakking of in de productbeschrijving. Als u geen indicatie van dimbaarheid vindt, kan de LED niet worden gedimd.

U kunt zowel RC-technologie als RL-technologie gebruiken om LED's te dimmen. Oordeel zelf welke voor u het meest geschikt is. U kunt ook dimmers met pulsbreedtemodulatie gebruiken. Dit is de meest gebruikte variant voor het dimmen van LED's. Bij pulsbreedtemodulatie wordt de stroom periodiek voor een bepaalde intervalduur onderbroken. Het gevolg is dat de LED minder fel oplicht naarmate het UIT-interval langer duurt.

Wat zijn de mogelijkheden om dimmers te bedienen?

U kunt de helderheid van uw dimmer op verschillende manieren aanpassen. De meeste modellen hebben een draaiknop. Andere modellen hebben drukcontacten of een aanraakveld. Hier wordt de helderheid gewijzigd, bijvoorbeeld door op de UP- en DOWN-toetsen te drukken. Bij een dimmer met drukcontact schakelt een korte aanraking de dimmer aan en uit, een langere aanraking veroorzaakt een verandering van de lichtsterkte. Er is ook de mogelijkheid van controle door een stuurspanning. Bijna elke schakelaarfabrikant heeft overeenkomstige modellen in zijn schakelaarprogramma's.

Tips voor het gebruik van dimmers

Dimmers worden vaak gebruikt in woonkamers om de verlichting aan te passen aan de desbetreffende situatie. U kunt bijvoorbeeld de sfeer tijdens een etentje ondersteunen met gedimd licht of de verlichting helemaal dimmen voor een romantische avond voor twee. Dimmers zijn ook erg populair in slaapkamers, omdat ze de overgang naar de slaap langzaam vergemakkelijken. Dimmers kunnen ook nuttig zijn in wellnessruimten zoals baden of sauna's. Bij het betreden van de sauna kan bijvoorbeeld het licht worden gedimd om ontspanning te bevorderen. Dimmers kunnen ook in het aquarium worden gebruikt. Zo kan de verlichting natuurlijk daglicht simuleren. Dit komt het welzijn van de vissen ten goede. Dimmers op de werkplek verminderen directe schittering en storende reflecties op het scherm aanzienlijk. Hierdoor kunt u zich beter concentreren en ongestoord werken.

Dimmer in KNX gebouwbeheer

KNX gebouwbeheer is een complex systeem dat de automatisering en controle van verlichting, verwarming en airconditioning in een huis of flat mogelijk maakt. Een centrale functie in het KNX-gebouwbeheer is de integratie van dimmers, waarmee de lichtsterkte kan worden geregeld. Daartoe worden dimactoren gewoonlijk gebruikt in combinatie met tastsensoren of meervoudige bedieningselementen. Deze vervangen conventionele dimmers. Voor meer informatie bevelen wij onze catalogus 'Dimactoren' aan.

Wat betekenen de letters 'R - L - C' op een dimmer?

De letter 'R' op een dimmer betekent dat deze geschikt is voor de ohm belasting van gloeilampen, halogeenlampen en dergelijke. De 'L' daarentegen staat voor inductieve belastingen van laagspanningslampen met conventionele transformator. En 'C' betekent capacitieve belastingen van laagspanningslampen met elektronische transformator.