Geaarde stekker

Tegenwoordig is elektriciteit essentieel op alle gebieden van het dagelijks leven. Of het nu gaat om huishoudelijke apparaten, entertainment of zelfs autorijden - niets werkt zonder elektriciteit. Maar niet alleen het gebruik van elektriciteit is belangrijk, ook de veilige aansluiting van elektrische apparaten is cruciaal. Hier worden geaarde stekkers gebruikt. Deze stekkers zijn betrouwbaar en garanderen een stabiele verbinding tussen de apparaten en het lichtnet. De Duitse benaming SCHUKO is de afkorting van beschermingscontact en een systeem van stekkers en wandcontactdozen. De geaarde stekker is een onderdeel van dit stekkersysteem dat onder elektrische spanning of belasting kan worden aangesloten en ook kan worden losgekoppeld.

Wat is een geaarde stekker?

SCHUKO is een systeem van stekkers en wandcontactdozen van de CEE 7/4-norm. Deze worden ook wel type F stekkers genoemd. Stekkers van het type F worden bijvoorbeeld gebruikt in Duitsland, Nederland, Portugal, Oostenrijk, Spanje, Zweden, Finland, Noorwegen en vele landen in Oost-Europa.

Wist u dat

De geaarde stekker in zijn huidige vorm werd in 1929 door Siemens-Schuckertwerke AG gepatenteerd. Hieraan ging een octrooi vooraf van Albert Büttner, die de basisvorm van de stekker ontwierp en het samenhouden van alle noodzakelijke onderdelen met slechts één schroef.

Geaarde stekkers en de bijbehorende wandcontactdozen zijn gewoonlijk voorzien van randaarde en zijn bestemd voor gebruik in 230-volt-netwerken met een stroomsterkte van 16 ampère. Geaarde stekkers en stopcontacten zijn niet gepolariseerd. Dat wil zeggen: de fasegeleider en de nulgeleider zijn willekeurig aangesloten. Naast de buitengeleider en de nulgeleider heeft het systeem een groen-gele beschermingsgeleider, die de beschermende aarding overneemt met twee platte contacten aan de boven- en onderkant van de stekker. Bij het insteken in een wandcontactdoos sluit de geaarde stekker de aansluitholte van de wandcontactdoos af en voorkomt zo contact met geleidende onderdelen bij het maken van contact. Eerst wordt een aardverbinding tot stand gebracht tussen de platte contacten van de stekker en de aardklemmen in de wandcontactdoos. Pas dan komen de fasegeleider verbindingen en de nulgeleider verbindingen met elkaar in contact. En juist dit feit maakt het SCHUKO-systeem zo bijzonder en geeft het deze naam: De beschermende contactverbinding ontlaadt gevaarlijke spanningen vooraf, zodra het elektrische circuit door de andere twee polen wordt gesloten. Dit ontwerp met een leidend beschermingscontact zorgt ervoor dat er geen gevaarlijke spanningen aanwezig zijn op toegankelijke delen van het apparaat.

Omwille van de stabiliteit zijn extra zijdelingse geleidingssleuven in de wandcontactdoos nodig. Deze maken het gebruik van grote en zware geaarde stekkers mogelijk, bijvoorbeeld met ingebouwde transformator of schakelklok.

Bron: eibabo®, Mennekes 10837 geaarde stekker Afbeelding: Mennekes 10837 geaarde stekker

Basisinformatie over de typen stekkers en wandcontactdozen

Er bestaan wereldwijd veel verschillende stekkers en wandcontactdozen. Hun ontwerp en structuur is vaak historisch ontwikkeld en aangepast aan de voorwaarden van het elektriciteitsnet van de respectievelijke regio. Wereldwijd onderscheidt men twee normen voor bedrade wisselstroomtransmissie. Enerzijds is dit de 230 volt norm met een frequentie van 50 hertz / 60 hertz. Anderzijds is het de 110 volt technologie met een frequentie van 50 hertz / 60 hertz. Op basis hiervan begonnen individuele landen en fabrikanten hun eigen connectors aan te bieden. Dit leidde tot een hoge mate van individualisering. De invoering van een wereldwijd uniform stekkersysteem mislukte enerzijds door politieke gevoeligheden, oorlogen en conflicten en natuurlijk door de twee reeds bestaande transmissienormen. Er bestaat namelijk gevaar voor schade aan apparaten of kortsluiting of brand indien een apparaat wordt aangesloten op een netwerk met een andere spanning dan zijn nominale waarde. Bijgevolg werd de ontwikkeling van adapters en transformatoren aanvaard om internationale compatibiliteit tussen systemen te bereiken.

Opmerking

Wereldwijd zijn er momenteel 15 wandcontactdozen standaards, aangeduid als stekkertypes A tot en met O. Hier in Midden-Europa worden de types C, E en F gebruikt, die ook gedeeltelijk compatibel zijn met elkaar.

Het type C-stekker is een niet-geaarde tweepolige stekker die vroeger standaard was in de meeste Europese landen en in de landen van de voormalige USSR. Dit type wordt beschouwd als de voorloper van het huidige Franse type E en het Duitse type F. Stekkers van het type C worden nog steeds vaak aangetroffen in de vorm van een platte stekker op veel apparaten, zoals lichtsnoeren, staande lampen, scheerapparaten, haardrogers en andere kleine huishoudelijke apparaten. In het internationale CEE-systeem wordt deze stekkervorm de CEE 7/16-norm genoemd. Stekkers van het type C passen perfect in een wandcontactdoos met randaarde van het type F.

Op de Franse type E-stekker bevindt zich centraal boven de pennen voor de buiten- en de nulgeleider een aardingscontact voor de aardleiding. De tegenhanger hiervan is een pin die uit de Franse type E wandcontactdoos steekt. Klassieke stekkers van dit type zijn meestal rond en passen niet in de wandcontactdoos met randaarde type F omdat de zijdelingse geleidingsgroeven en de uitsparing voor de aardingscontacten aan de boven- en onderkant ontbreken. Deze zijn nu echter zeer zeldzaam en worden steeds vaker vervangen door CEE-7/7-stekkers, die zowel op wandcontactdozen van type E als op wandcontactdozen met randaarde van type F passen.

De Duitse geaarde stekker van het type F wordt veel gebruikt in heel Europa en ook in Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne. Deze wordt gekenmerkt door de aardingsklemmen aan de boven- en onderkant en elk een geleidingsgroef aan de rechter- en linkerkant. In het internationale CEE-systeem wordt deze stekkervorm aangeduid als standaard CEE 7/4 en is niet compatibel met de Franse wandcontactdoos van het type E, omdat de uitsparing voor de aardingspen ontbreekt. Daarom wordt dit nu ook als achterhaald beschouwd. In het kader van de homogenisering van de Europese markt wordt deze stekker al vaak vervangen door de CEE-7/7- stekker, een hybride E/F-stekker. De CEE-7/7 stekker met randaarde is dus de huidige, geaarde en universele continentale Europese norm:

Met aardingsklemmen aan beide zijden, passend bij de wandcontactdoos Type-F
Met een contactdoos om de aardingspen van de wandcontactdoos Type-E aan te nemen

Trouwens

Het stopcontact van de wandcontactdoos met randaarde is 15 mm naar achteren geplaatst, zodat er geen gevaar voor elektrische schokken bestaat wanneer de stekker er gedeeltelijk in wordt gestoken.

Zowel het SCHUKO-systeem als zijn Franse tegenhanger zijn ontworpen voor een nominale spanning van 230 volt bij 50 hertz. Alle componenten zijn standaard ontworpen voor 16 ampère. Dit komt overeen met een vermogen van 3.680 watt bij 230 volt.

Wat is een contourstekker?

In verband met geaarde stekkers horen we vaak de term contourstekker. Een contourstekker is een tweepolige (d.w.z. ongeaarde) stekker met de vereiste uitsparingen voor de Duitse aardklemmen, de geleidingsgroeven en een extra gat voor het Franse aardingscontact op de ronde stekkerrand. De stekker past dus in beide systemen, maar maakt geen gebruik van de beschermingscontacten.

Bij eibabo® vindt u naast klassieke geaarde stekkers ook 2KT geaarde stekkers (voor moeilijke omstandigheden), thermohardende stekkers, platte stekkers en platte kabelstekkers. Voor het SCHUKO-systeem zijn ook rubberen en pvc-stekkers verkrijgbaar, evenals montagepluggen, hoekpluggen en muurpluggen. Naast de veiligheidscontactdozen van het SCHUKO-systeem hebben wij ook aardingscontactstoppen van het Zwitserse systeem en het Engelse stekkersysteem op voorraad.

Let op

De stekkerverbindingen zijn niet altijd compatibel met andere aardingscontactstekker systemen.

Hier in de winkel worden geaarde stekkers van alle erkende en bekende fabrikanten aangeboden, waaronder ABL Sursum, Berker, Bachmann, Merten, Mennekes, Gira, Busch-Jaeger en Apsa.